Informatie & Advies

Bij terrassen met een oppervlakte meer dan 35m² of een lengte meer dan 5m dient er een uitzettingsvoeg geplaatst te worden dwars door het zandbed en de legmortel. Bij een gevel creëert men eveneens een uitzettingsvoeg door het plaatsen van isolatiefoam of een gelijkwaardig product.

Water dat op de bestrating blijft staan kan in de winter vorstschade veroorzaken in de voegen of aan het oppervlakte van de tegels. Om dit te voorkomen dienen alle tegels of bestratingsmaterialen met een helling van minimaal 1% te worden gelegd om waterophoping op de vloer zoveel mogelijk tegen te gaan.

Bevriezen

Water zet uit als het bevriest. Misschien heb je dat weleens gezien met een plastic fles helemaal vol met water. Als die bevriest, knapt de fles kapot omdat het water er niet meer inpast. Water zet uit als het bevriest.

Strenge vorst is een sluipmoordenaar. Als de dooi allang is ingezet, merk je pas of de vrieskou schade veroorzaakt heeft. De ondergrond en oppervlak kunnen door vocht opvriezen, als het vocht onder de materialen niet goed weg kan, dan zet de grond eronder uit naar alle kanten. De materialen en voegen kunnen dan onder druk komen te staan. hierdoor kunnen de materialen loskomen van de onderlaag, ook kunnen de eventuele harde voeg eruit knappen! Dit is een natuurlijk verschijnsel en daar is niets aan te doen, hoe goed het product ook verwerkt is volgens de norm!

Elke tegel of bestratingsmateriaal dient te worden ‘opgesloten’. Bij bestrating kan er ook gewerkt worden met een rollaag in het afwerkmateriaal. Praktisch gezien gebruikt men hier hetzelfde materiaal, maar dan op z’n kant geplaatst. Een rollaag moet wel in de stabilisatie worden geplaatst. De opsluitbanden of rollagen worden vaak 1 à 2 cm lager geplaatst dan de bestrating of het tegelwerk zelf.

Gebruik bij de plaatsing altijd schone zandsoorten vrij van oer, kalk en ijzer. Voor cement t.b.v. stabilisatie en fundering adviseren wij het gebruik van trascement. Bij bestratingsmaterialen met relatief kleine afmetingen worden de stenen tegen elkaar gelegd/bestraat met een kleine voeg. Kleine maatverschillen kunnen door een voeg worden opgevangen. Hoe grover het materiaal, hoe breder de voeg.

Één van de eigenschappen van keramiek op beton kan zijn dat de tegel een bolling of holling heeft
Deze producten mogen een tolerantie bevatten zoals hieronder aangegeven.

Bolling / Holling:
Het kan voorkomen (met name bij lange rechthoekige formaten) dat er een bolling of holling te zien is in de keramische tegel.
Zie hieronder de toegestane toleranties:
30x60x4 cm / 6 cm / 8 cm      = max. 3 mm aan beide kanten
60x60x4 cm / 6 cm / 8 cm      = max. 3 mm aan beide kanten
80x40x4 cm / 6 cm / 8 cm      = max. 4 mm aan beide kanten
80x80x4 cm / 6 cm                   = max. 4 mm aan beide kanten
100x100x4 cm                           = max. 5 mm aan beide kanten.
120x30x4 cm / 6 cm                 = max. 6 mm aan beide kanten
120x60x4 cm / 6 cm                 = max. 6 mm aan beide kanten

Een lichte bolling is heel gebruikelijk in het formaat o.a. 120x30x4 cm. Dit heeft met het keramische productieproces te maken.
Door de tegels in een halfsteens verband te leggen komen de meest uiteenlopende waardes dicht bij elkaar te liggen.
Dit levert in sommige gevallen een onregelmatig patroon op. Daarom is het beter om de stenen in een zogenaamd 1/3e of 1/4e verband te leggen.

Zie onderstaande afbeelding als voorbeeld hoe dit gemeten dient te worden:


Belangrijk is dat als u meet of het binnen de tolerantie zit, de waterpas niet aan 1 kant aandrukken, deze moet u op de tegel laten rusten en dan zou je links of rechts een opening kunnen zien, zie bovenstaande afbeelding.
Bij o.a. 100x100 mag de tolerantie dan aan beide kanten maximaal 5 mm. zijn.  

Om dit zoveel mogelijk te voorkomen is het beter om bij de grotere afmetingen een voeg van min. 5 mm te gebruiken,
Zo zal de overgang per tegel het minst opvallen.

A4-12: dé kwaliteitsstandaard voor straatbaksteen?
In Nederland is A4-12 (en A4-12G) dé kwaliteitsstandaard voor straatbaksteen. We leggen uit waar deze benaming vandaan komt, maar ook waarom dit de beste keuze is voor uw project.

Kwaliteit A
A staat voor de hoogst mogelijke kwaliteit. Dat wil zeggen dat alle stenen voor uw project voldoen aan de nationale Beoordelingsrichtlijn 2360. Naast kwaliteit A is er ook kwaliteit AG voor onbezande straatbakstenen. Deze stenen zijn ook van A-kwaliteit, maar zijn vaak wat krommer en minder strak van vorm en uiterlijk. G staat in dit geval voor "Getrokken". Onbezande stenen laten namelijk minder goed los uit de vormbak na het persen van de steen. Het zand zorgt er voor dat de klei niet blijft kleven in de mal. Daardoor zijn onbezande stenen iets "getrokken".

De wateropneming
De hardheid van straatbaksteen wordt uitgedrukt in het volumepercentage wateropname. De klassen binnen kwaliteit A of AG zijn tegenwoordig van hard naar zachter: 0-4, 4-12 en 4-16. De verdeling in klassen werd bijna 100 jaar geleden in het leven geroepen omdat straatbakstenen tot die tijd werden geproduceerd in veldovens en er geen standaard was voor de kwaliteitsbeoordeling.
De introductie van de Vlamoven in 1915 verbeterde de kwaliteit van de straatbaksteen aanzienlijk, maar het was nog steeds een stookmethodiek die verschillende kwaliteiten klinkers opleverde. Deze moesten na het stookproces handmatig in verschillende hardheidsklassen gesorteerd worden. Totdat in 1992 de ‘snelbrand tunneloven’ introduceerde. Deze oven met een stookproces van slechts 36 uur, levert een zeer gelijkmatige en hoge kwaliteit (kwaliteit A4-12) die uitsorteren overbodig maakt.

Harder is niet beter
Alle straatbaksteenfabrikanten in Nederland zijn in staat om stenen te bakken die tussen de nul en vier volumeprocenten wateropname blijven. Toch is in Nederland 4-12% de standaard voor hardheid. Omdat niet enkel hardheid de beste kwaliteit bepaalt. Een partij stenen die namelijk te hard is afgebakken, verhoogt de kans op gladheid. De polijstende werking van extreem harde stenen is zo groot, dat wanneer ze intensief gebruikt worden, ze steeds gladder worden. Al meer dan 60 jaar geleden onderkende Rijkswaterstaat dit probleem en is daardoor gestopt met het gebruik van te hard afgestookte straatbakstenen.

Tuinkwaliteit
Alle tuinmaterialen hoeven niet te voldoen aan de A4-12 kwaliteit, dit houdt in dat er net als de A4-12 ook maatspreiding en kleurnuance mogelijk is!

Bij bestrating zijn schoon zand 0/2mm tot 0/4mm of split 1/3mm tot 2/5mm geschikte voegmaterialen. Vul de voegen voor en na het aftrillen. Voor tegels met kleine voegen kan men gebruik maken van o.a. zilverzand, brekerzand of invoegsplit. Voor tegels met gekapte kanten en kinderkopjes is basaltsplit 0 tot 5mm een geschikt materiaal.

Bij gebruik van voegmortel moet de voeg minimaal 3 mm breed en 30 mm diep zijn. Indien er tegels los liggen zal hier de voeg er vroeg of laat uitspringen. Na het invoegen van het voegmortel blijft er een filmlaagje (sluier van bindmiddel) op de tegel achter. Deze verdwijnt vanzelf na enige tijd door gebruik en verwering. Wanneer u de tegel van te voren nat maakt heeft u minder last van een filmlaagje. Volg altijd de verwerkingsvoorschriften op de verpakkingsetiketten.

Door vochtige weersomstandigheden kan het met name op schaduwrijke plaatsen voorkomen dat er alg- en/of mos aanslag optreedt op bestrating. Hiervoor zijn anti-alg producten leverbaar welke zonder nabehandeling zorgen dat deze aanslag verdwijnt. Voor een goede werking van deze producten wordt er aanbevolen deze zowel voor als na de winterperiode te gebruiken (informatie over onderhoudsproducten bij de verkoop: Muscodel &Lithofin Allex).

Gebruik géén hogedrukreiniger voor het reinigen van betonsteen en natuursteendeklaag bestrating omdat deze de toplaag van de steen beschadigd. De steen wordt hierdoor ruwer waardoor deze sneller vervuiling en aanslag opneemt.

Monsters zijn altijd ter indicatie. Vooral bij natuursteen is elk monster qua kleur en uitwendige structuur slechts benaderend. Afwijkingen of schakeringen die eigen zijn aan het materiaal (kleurnuances, poriën, aders, etc.) zijn toegestaan. Ook op maatvoering dienen bepaalde afwijkingen te worden geaccepteerd.

Stapelblokken met een deklaag(zichtzijde) en de normale stapelblokken moeten‘gekanteld’ worden verwerkt.

Dit zien wij helaas in de praktijk nog wel eens verkeerd gaan. Deze blokken hebben een deklaag en worden met de 'mooie kant' naar boven verpakt. Bij verwerking dient u ze dus een slag te kantelen.
Deze stapelblokken op de zichtzijde vastplakken is echt zonde gezien de mooie toplaag. Bij twijfel vindt u het antwoord het snelst door naar de ‘kopse kant’ te kijken. De toplaag steekt af. Een ander handig bruggetje: vanuit productietechnisch oogpunt worden de blokken altijd met de zichtzijde naar boven geproduceerd en op de pallet geplaatst, net als onze tegels. 

• Diverse kleur schakeringen in de serie
• Oppervlakte-kleur afwijking mogelijk
• Maatafwijking mogelijk
• Rand / Hoek beschadiging mogelijk
• Geen reden tot reclamatie
• Eventueel uitlopend
• Geen retour mogelijk 
• Geen garantie 

Wanneer er gezaagd moet worden om de materialen pas te maken dient u rekening te houden met de volgende aspecten:                                                                                                                                                   

• Zaag buiten het straatplan om zaag- en stofversmering te voorkomen.
• Nadat de materialen zijn gezaagd dient u de gezaagde materialen buiten het straatplan goed schoon te maken met schoon water. Eventuele zaag- en stofversmering van het zagen kan zich dan niet vastzetten op het oppervlak van de bestrating. Dit is namelijk achteraf zeer moeilijk tot niet te verwijderen.

Eventuele statiepallets worden in rekening gebracht. Bij retour bezorgen worden deze verrekend mits deze schoon en heel zijn. U dient de factuur mee te nemen. Ook pallets waar u geen statiegeld voor heeft betaald mogen retour, mits deze bij Wassink Bestratingen vandaan komen.

Hoe kan ik het beste natuursteen tegels beschermen?

Ter bescherming kan desgewenst een coating of impregnering worden aangebracht. Informeer hiervoor bij onze verkoop. Houd hierbij rekening met het feit dat sommige producten de kleuren kunnen accentueren, het zogenaamde ‘nat’ effect. Bij zeer harde materialen dient de impregnering/coating in een dunne laag te worden aangebracht. Overvloedig gebruik kan leiden tot streep- of vlekvorming! Alle natuurproducten hebben de neiging om te verbleken onder invloed van zonlicht.

Hoe kan ik het beste natuursteen onderhouden?

Het normale onderhoud kan gebeuren door af en toe te dweilen of desgewenst te schrobben met een neutraal product. Vermijd in ieder geval overvloedig zeepgebruik en gebruik géén groene zeep voor kalkhoudende natuursteen tegels zoals bijv. hardsteen. Voor eventuele foutieve aanwendingen van deze producten kunnen wij niet aansprakelijk worden gesteld.

Neemt de glans van natuursteen producten na enige tijd af?

Bij de meeste natuursteensoorten en met name bitumenhoudende en kalksteen tegels zoals travertin en hardsteen welke verzoet zijn, zal de glans na enige tijd onder invloed van uv-straling en zure regen afnemen/verdwijnen. Tevens zal hierdoor de kleurstelling enigszins verbleken. Kleurverdiepende impregneermiddelen kunnen de kleur ophalen, echter nooit blijvend vasthouden.
Welke natuursteen tegels kunnen vanwege de zon zeer warm worden?
Tegels, die donker van kleur zijn, kunnen in de zomer zeer warm worden. Houd hiermee rekening bij de verwerking rondom een zwembad.

Kunnen bij grote afmetingen oppervlaktes licht schotelvormig zijn?

Bij de grotere afmetingen zoals 80x80, 90x90 en 100x100 kunnen de oppervlaktes licht schotelvormig zijn. Dit komt doordat er bij deze afmetingen vanuit 2 zijden naar elkaar toe gezaagd wordt en deze niet exact op elkaar uitkomen. Dit wordt vervolgens egaal geschuurd waardoor schotelvorming kan ontstaan. Dit dient te worden geaccepteerd als een eigenschap van de tegels.

Wat zijn de lichtere of donkere plekken en draaiingen op mijn verzoete tegels?

De bewerking van het oppervlak van natuursteen tegels uit Azië gebeurt bijna altijd handmatig. Dat betekent dat bij verzoete tegels lichtere of donkere plekken en draaiingen kunnen voorkomen (zogenaamde verzoetingslagen). Bij buitengebruik zullen deze kleurverschillen naar elkaar toetrekken. Over deze eigenschap kan niet gereclameerd worden.

Welke natuursteen tegels zijn gevoelig voor krasvorming?

Tegels met een geschuurd, verzoet of gepolijst oppervlak zijn gevoelig voor krasvorming
Welke natuursteen tegels mogen niet worden verwerkt in beton?
Travertin en marmer zijn kalksteentegels welke nooit verwerkt mogen worden in beton, maar in split.

Kunnen natuursteen tegels met zuur worden gereinigd?

Gebruik op kalkhoudende soorten zoals marmer, travertin, kalksteen, basalt geen zuur. Hierdoor wordt de kleur zeer licht en kan het oppervlak ruw worden. Voor reinigen van deze producten dient u een zuurvrije reiniging te gebruiken zoals Vuiloplosser van Lithofin.

Is het mogelijk dat natuursteentegels haarscheurtjes bevatten?

Natuursteen tegels kunnen altijd haarscheurtjes bevatten. Dit is inherent aan sommige steensoorten. Bij vulkanische materialen zijn deze bijna altijd blijvend en zijn ze nauwelijks van invloed op de sterkte van de tegel. Haarscheurtjes komen o.a. soms voor in: hardsteen uit China en Vietnam, Oriënt Black.

Wat zijn de nadelen van leisteen?                                                                                                                                                                                                                   

• Bij leisteen soorten is het mogelijk dat er tijdens een vorstperiode schilfers los springen vanuit het oppervlak.
• Het komt veelvuldig voor dat gezaagde leisteen tegels uit China en India geen haakse hoeken (90°)
• Bij zwarte leisteen tegels is er kans dat er tegels onder invloed van ertsinsluiting tussen de leisteen lagen gaan oxideren. Bij niet kalkhoudende soorten kunnen deze vlekken met een roestomvormer verwijderd worden.
• Door de gelaagde opbouw van zandsteen, kwartsiet en leisteen is het mogelijk dat tegels gaan schotelen. Door bevriezing van water dat tussen de lagen is opgesloten kunnen schilfers van de tegels springen.

Natuursteentegels van onder andere graniet, zandsteen, travertin en andere sterk zuigende steensoorten dienen te worden geplaatst op een splitbed wat over de afwerklaag komt te liggen. Voor andere natuursteen soorten is dit een advies. Split is waterdoorlatend en bevorderd zo positief de vochtafvoer uit de tegels. De meest gebruikte splitmaat is 1/3 mm of 2/5 mm en het splitbed heeft een dikte van 5 tot 8 cm.

• Presentatietegels tonen niet altijd alle structuur- en kleurschakeringen die in natuursteen voorkomen.
• Elke tegel verschilt van elke andere tegel in kleur, structuur en detaillering.
• De kleur van de meeste natuursteensoorten verbleekt enigszins, voornamelijk onder invloed van zonlicht (UV-straling) en zure regen.
• Verleg het materiaal uit alle kisten tegelijk.
• Bij natuursteen tegels kunnen maat- en dikteverschillen tussen tegels onderling voorkomen. Bij een gezaagde tegel kan de diktetolerantie + of – 2 mm bedragen. De tolerantie t.o.v. de opgegeven oppervlaktemaat bedraagt + of – 2%.
• U moet altijd iets meer natuursteen bestellen dan u qua oppervlakte nodig heeft. Gezamenlijk kunnen we een snijverlies berekenen (zo´n 3 % tot 4 %) van het totale oppervlak, echter afhankelijk van de steensoort. Een aantal reservetegels zijn natuurlijk bijzonder handig voor een onverwachte reparatie. Houdt u tegels over dan kunt u deze natuurlijk gebruiken als ´proefsteen´ bij het uitproberen van onderhoudsmiddelen.

De randen van tegels zonder of met klein facet zijn door de aard van het materiaal (hardheid, gelaagdheid) kwetsbaar / gevoelig voor kleine randbeschadigingen. Geadviseerd wordt daarom ook om deze tegels met een bredere voeg te leggen. Om eventuele maat- en diktetoleranties van natuursteen tegels onderling op te vangen, enige flexibiliteit en een bepaalde uitstraling te geven, worden terrastegels bij voorkeur met een voeg gelegd.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           

• Getrommelde tegels van gelijke dikte:                  minimaal 1 mm
• Strak gezaagde tegels van gelijke dikte:               minimaal 2 mm
• Tegels met gezaagde kanten en ongelijke dikte:         ca. 3 tot 5 mm
• Zandsteentegel met geslagen kant van ongelijke dikte:  ca. 5 mm tot 1 cm